شهادت جانسوز پنجمین پیشوای شیعیان حضرت امام محمد باقر علیه السلام را تسلیت عرض می کنم.

ما مفتخریم که باقر العلوم بالاترین شخصیت تاریخ است و کسی جز خدای تعالی و رسول صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام مقام اورا درک نکرده و نتوانند درک کرد،از ماست.(وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی)

امام محمد باقر پنجمین پیشوای شیعه پایه گذار علوم اسلامی است و مفهوم «باقر» طبق آنچه نویسنده لغتنامه لسان العرب گفته است به معنای شکافنده علم و کشف واقعیت و حقیقت علم است . از آنجا به ایشان باقر گفته شده است که پایه علوم اسلامی را شناخت و فروع و شاخه مختلف آن را درک کرد.و در گسترش و پیشرفت علم بسیار تاثیر گذار بود. ویکی از مهمترین ویژگی های امام محمد باقر آن است که ایشان پایگذار انقلاب فرهنگی شیعه محسوب می شوند.

ناگفته نماند بنابر روایات اسلامی لقب«باقر» از سوی رسول اکرم صلی الله علیه و آله به ایشان داده شده است.

نگاهی به چند روایات از امام باقر علیه السلام در موضوع نماز

الصلاة عمود الدین ، مثلها کمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت الاوتاد الاطناب و اذا مال العمود و انکسر لم یثبت وتد و لاطنب (بحارالانوار، ج 82، ص 218.میزان الحکمه ، ج 5، ص 369 ) 

نماز ستون دین است ، مثل نماز همانند عمود و ستون خیمه است که هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده آن ثابت است .هنگامى که ستون آن کج و شکسته شود هیچ کدام از آنها استوار نمى ماند  .

نکته ها:

1-     امام برای معرفی نماز به بیان مثال و تشبیه می پردازند و جایگاه نماز در مجموعه آموزه های اسلامی را مانند وجود ستون برای ساختمان می دانند.و قوام و استحکام بنای دین را در اقامه نماز می دانند.

2-     نقطه مرکزی گرایش به نماز نگرش توحیدی نمازگزار است . روح حاکم بر مجموعه دین شناخت و باور آفریدگار و مهمتر ارتباط مستمر و سازنده با خداوند در همه حوزه های زندگی است . و بنابر این روایت نمازکه جلوه گاه ارتباط با پروردگار عالم است روح قالب و کالبد دین در همه اجزاء اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است.

3-     یکی از روش های در تبیین و ساده سازی مفاهیم معنوی و دینی استفاده از تمثیل و تشبیه است .

4-     عدم اهتمام و جدیت به اقامه نماز از سوی اشخاص و نهادهای اثرگذار موجب آسیب به ابعاد گوناگون روابط فرد و جامعه می گردد.

*****

انّ اوّل ما یحاسب به العبد الصّلاة فان قبلت قبل ما سواها (الکافی، ج 3، ص 268، ح 4.)

ولین چیزی که(در روز قیامت) از بنده مورد حساب رسی قرار می گیرد، نماز است. اگر نماز پذیرفته شود، مابقی (اعمال) نیز پذیرفته می شود.

تکته ها:

1-     تمام رفتار و کردار انسان ها مورد ارزیابی و سنجش الهی قرارمی گیرد.(در عالم نظام ارزیابی و به دنبال آن سنجش و حسابرسی وجود دارد).

2-     برخی رفتار ها و کردار ها با توجه به جایگاه و اهمیت آن ها در انسان سازی و یا تباه کردن ادمیت انسان ، داور هستی اول به سراغ آنها می رود. اعمالی که در حقیقت در برائت یا مجرمیت فرد نقش پایه و اساسی دارند.

3-     رتبه ها و جایگاههای اعتباری افراد که قراردادهای دنیایی و برای سامان زندگی این جهانی هستند در عبور سالم فرد به زندگی ابدی و جاودانه کمترین تاثیر را ندارند. چون مهندس و پزشک و حجت الاسلام و معمار و بازاری ومعلم و فوق لیسانس و دکتر در آنجا کاربردی ندارد. باید برای ورود به کشور همسایه گذرنامه و ویزای عبور داشت . و نماز جواز عبور به کشور رضوان الهی و همجواری با خداوند است.

4-     از این که نماز نخستین عمل و رفتار و باور مورد سوال و بارزپرسی در مراحل عبور به عالم برزخ و قیامت است دانسته می شود که از جایگاه و اهمیت خاصی در مجموعه آموزه های دینی قرار دارد.

*****

اَلصَّلاةُ تَثِبیتٌ لِلإخلاص، تَنزیهٌ عَنِ الکِبر(الأمالى، طوسى، ص 296)

نماز موجب استوارى اخلاص و دورى از کبر است.

نکته ها:

1-     بیان کارکردها و آثار نماز در عرصه های مختلف موجب گرایش افراد به آن می گردد.

2-     یکی از بیماری های اخلاقی جوامع که موجب سقوط اعتماد افراد به یکدیگر می شود و سرمایه های اجتماعی را به تاراج می برد تظاهر و نفاق و دورویی، خودخواهی و خود بزرگ بینی های دروغین است. امام باقر علیه السلام راه درمان این بیماری های کاهنده روح و اخلاقی را در اقامه نماز می دانند.

برای پاکیزگی روح و جان آدمی از آلودگی های اخلاقی باید در نهر جاری و همیشه زلال نماز خودرا شستشو کنیم.

3-     نماز با شرائط و آداب موجب تقویت انگیزه و نیت خالصانه و الهی در همه عرصه های زندگی می شود

نمازگزاری که بدون نیت الهی نمازش باطل است با تمرین مکرر و متناوب آن توانمند می شود تا بی منت و تظاهر دست افتاده ای بگیرد و نیازمندی را برخوردار سازد و گره از مشکل مردم پیرامونش بگشاید.

*****

لاتتهاون بصلاتک !فانّ النّبیّ (ص) قال عند موته :لیس منّی من استخفّ بصلاته

(لکافی،ثقه الاسلام کلینی ج 3 ،ص،269،حدیث 7)

در امر نمازت سستی مکن،زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله )در آخرین لحظات عمر شریف خود فرمود:از من نیست کسی که نماز را سبک شمارد.

نکته ها:

1-     برای پرهیز از سستی و تنبلی در انجام مسئولیت ها باید عوامل و علل آن را پیدا کنیم به نظر می رسد شناخت ناکافی و ناقص از چرایی نماز، آثار و اسرار و کارکردهای دنیوی و اخروی و غفلت از پیامدهای اقامه نکردن آن و فرو رفتن در سرگرمی ها ، هوس مداری ، نبودن انگیزه لازم و برخی بیماری های جسمی می تواند در این سستی نقش داشته باشد.

2-     فردی که در ایجاد ارتباط با خالق و پروردگار خویش سستی می کند چگونه می توان انتظارداشت مسئولیت پذیر در حوزه روابط اجتماعی باشد. او که در انجام مسئولیت های دینی سستی می کند و پایبند به ایفای نقش دینی نیست چگونه می توان اورا امین دانست و به او اعتماد کرد. !(دقت کنید)

3-     یکی از مصادیق تهاون صلات همت نکردن به اقامه نماز در اول وقت است. و بجاآوردن نماز در غیر وقت آن توهین به نماز محسوب می شود(نمازگزار می نگرد در چه مواردی به او اجازه داده شده نماز را به تاخیر اندازد.)

4-     اقامه نماز موجب می شود نماز گزار مورد لطف و مهر پیامبر قرار گیرد. نماز را روشنی چشم خود می دانست. می گفت گرسنه و تشنه از نان و آب سیر می شود و من هرگز از نماز سیر نمی شوم.

5-     معمولا افراد در آخرین لحظات عمر خود مهمترین ها را به بازماندگان توصیه و سفارش می کنند .از این که رسول الهی در واپسین لحظات زندگی صادقانه وشفاف سبک کنندگان نماز را از خود نمی داند دلیل بر اهمیت نماز از دیدگاه ایشان و جایگاه کلیدی نماز درمجموعه دین است.

6-     اقامه نماز اول وقت موجب خشنودی پیام آور حق حضرت محمد صلی الله علیه و آله است.