اصول مدیریت اقامه نماز(4)
برای تامین تنفس باید ترکیب معینی از اکسیژن و هیدروژن داشته باشیم. وبودن یکی بدون دیگری هدف تنفس را تامین نمی کند.دعوت گران و مدیران برای این که خود به هدف مدیریت و تدبیر اقامه نمازبرسند و مخاطبان شان را نیز در این مسیر همراه کنند ناگزیر از داشتن دوبال قوی دانش و تجربه هستند.
1- دانش و تجربه و مهارت فردی دعوت گرهرچند قوی هم باشد در چنین مسیری سوخت کافی برای رساندن او به مقصد نخواهد بود.چرا که اولا: نوع فعالیت بسیار پیچیده است. و ثانیا: با مخاطب انسانی روبه رو هستیم که با دنیایی بسیار پیچیده ی بیرون و درون خود درگیر است. وصدها نیاز و پیش نیاز برای پذیرش پیام ما و اقناع تعیین کننده برای انتخاب مسیری که می خواهیم همراهش کنیم وجود دارد.
2- خود رایی علمی و خود اتکایی عملی در امر دعوت گری و مدیریت امر اقامه نماز چنانکه در برخی محیط های خانواده گی و مساجد و نهادهای فرهنگی و ادارات می بینیم جواب مثبت نداده است که عملا مخاطبان و همکاران را به تظاهر و ریاکاری و نفاق کشانده است.
و در موارد بسیاری نیز سبب بروز فعالیت های تصنعی و تزیینی و یاموجب نمازگریزی و بی دینی افراد شده و هدف اصلی دعوت در این میان گم شده است.
3- همه چیز را همگان دانند و همگان هم هنوز زاده نشده اند. دعوتگرانی را می بینیم که گرچه مدام تاکید بر روش های قرآنی و کاربست فعالیت ها بر مبنای سیره و منش معصومین می کنند و خودشان را متصف به آن می دانند. وظاهرا خودرا موافق ارائه دیدگاهها و پیشنهادات گوناگون نشان می دهند.اما همان خود رایی علمی و خود اتکایی عملی، که ناشی از غرور آنان است عملا سد محکمی برای پایبندی آنان به کارگیری اصل مشورت است.نویسنده معتقد است یکی از اصول مدیریت اقامه نماز است .وبی تردید این اصل پشتوانه بسیار متقن و محکمی برای تحقق هدف دعوت به میزان قابل قبولی است.و بر این باور است که یکی از افت های کشنده دستگاهها و نهادهای فرهنگی همین دیکتاتوری فرهنگی است.
گاه خودشیفتگی های علمی از نوع مدرکی آن و عجب و خودشیفتگی های عملی از نوع تجربی موجب شده است که مدیر و دعوت گر حتی پرسش و مسئله ی مخاطب خودرا نشنود و نشنیده برای آن راه حلی از پبش تعیین شده ارائه کند.و خلاصه آفت غرور موجب مشورت گریزی شده است.
4- نوگرایی ها و داشتن بسته های متنوع و متکثر ، هم افزایی بین بخشی و مشارکت دستگاههای فرهنگی و جذب حداکثری گروههای هدف با برخورداری از همه اندیشه های افراد همکار حاصل می شود. خود شیفتگی و منیت پنهان دعوت گرو مدیران فرهنگی عامل مهم کهنه کاری ها، یک نواختی ها،تنگ کردن دائره حضور مخاطبان، و دورهای باطل فعالیت های فرهنگی است. و همه اینها فرصت سوزی است. و دعوت گر مشورت گریز زیان جبران ناپذیری به خود و مخاطبان خود وارد کرده است.
5-پیامدهای مطلوب مشورت بر هیچ دعوت گر انگیزه مند و دلسوز
و آگاهی پوشیده نیست.
-اعتماد بخشی
-احترام به گروه همکار
- تقویت عزت و بزرگداشت و کرامت انسانی همکاران
-ایجاد انگیزه معنوی در گروه
-همراهی گروه در سرعت بخشی به انجام فعالیت ها و اجرای عاشقانه برنامه ها
-کشف و استخراج اندیشه های نو و ایده های موثر و کاربردی
-کم شدن احتمال خطا و اشتباه در تصمیم گیری مدیریتی
-بستن راه حسادت و بدبینی
-جلوگیری هوشمندانه از ایجاد تشکل ها و گروههای غیر رسمی
- شناخت بیشتر افراد محیط
همه و همه از پیامدها و نتایج سودمند مدیریت منابع انسانی بر مبنای اصل مشورت است.
6-کار ماندگار(نه در اوراق تاریخ)کار ماندگار(نه در سینه مردمان) کارماندگار (نه در بیلبوردها وصحنه خیابان ها و میادین و آرشیو ها) که این ها همه اش "فما اوتیتم من شی فمتاع الحیاه الدنیا " کار اندک و گذرا و آب شدنی و در دنیا ی اعتباراست . کار ماندگار که در ادبیات قرآنی از آن تعبیر به خیر شده است یعنی: "و ماعندالله خیر و ابقی" کاری که دعوت گران و فعالان امر اقامه نماز خود در تلاش برای انجام آن و شناساندن آن و ترغیب و تشویق مخاطبان خود به انجام آن هستند .حال این خیر ماندگار که بر صفحه قیامت می درخشد و قامت صاحب خودرا برافراشته می سازد برای چه کسانی است؟ در آیات 36 تا 40 سوره شوری این پرسش و پاسخ آمده است.
- لِلَّذِینَ آمَنُواْ
- وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ
- وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَآئِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ
- وَإِذَا مَا غَضِبُواْ هُمْ یَغْفِرُونَ
- وَالَّذِینَ اسْتَجَابُواْ لِرَبِّهِمْ
- وَأَقَامُواْ الصَّلَاةَ
- وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ
- وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ
- وَالَّذِینَ إِذَ آ أَصَابَهُمُ الْبَغْىُ هُمْ یَنتَصِرُونَ
در این آیات به مجموعه ای نظام مند ازاموراعتقادی ،اخلاقی ،اجتماعی ،عبادی، اقتصادی و سیاسی اشاره شده است که مسلمانی بدون هر کدام کاستی دارد.
و در این میان هم افزایی اجتماعی با بهره گیری از اندیشه ی ناتمام ادمیان برای ترویج یکی از مهمترین و برترین ابعاد دینداری که اقامه صلاه است یکی از شاخص های برجسته موفقیت دعوت گران و تدبیرگران به شمار می رود.
بر اساس الگوی ارائه شده در آیات یاد شده مدیران نظام اسلامی برای رستگاری و شایستگی جامعه در گام نخست باید منیت ها ودیکتاتوری و استبداد رای و عمل از وجود خویش در سایه اقامه نماز و مشورت محو کنند. و در گام بعدی برای کبر زدایی از روح جامعه به گسترش روش مند اقامه نماز با بهره گیری از دیدگاههای صاحبان فکر و اندیشه و حتی گروههای هدف مجاهدانه تلاش کنند.ونیز با ترویج فرهنگ انفاق و صدقه و خمس و زکات جامعه را از مبتلا شدن به بیماری هایی چون بخل ورزی و حرص و ثروت اندوزی های نا مطلوب برهانند.
سید محمد عبداللهی
15/3/93