نماز، ملاقات با خدا
اولین و آخرین خواسته ی فطرت، دستیابی به امنیت ملاقات با خدا است؛ خواسته ای که عدم امنیت و اضطراب ناشی از تمدن امروزین را حل می کند. کسی که برای دیدار با خدا اهمیت قایل است، از نماز به عنوان نوعی ملاقات با خدا، محافظت می نماید. مثلاً کسی که اندیشه ی جنگ دارد، دوره ی آموزشی را با علاقه و دقت می گذراند. آیه ی: «و لو ارادوا الخروج لاعدوا له عده ولکن کره الله انبعاثهم فثبطهم و قیل اقعدوا مع القاعدین »، می گوید اینان اگر اندیشه ی خروج برای جنگ داشتند، حتما مقدماتی برای آن فراهم می ساختند. بنابراین، بین نماز و جهاد تفاوتی نیست. همان گونه که برای جهادگر آموزش و تمرین جاذبه دارد، برای نمازگزاری هم که معتقد به معاد و ملاقات است، چنین جاذبه ای وجود دارد و مرگ را شیرین می داند. نماز و مرگ، هردو دیدار خداست. کسی که نماز برای او بهشت است، مرگ هم برای او بهشت است .
نماز امری مهم وجدی است
در روایت آمده که می شود بچه را برای نماز بطورخفیف بزنند، چگونه این امر امکان دارد؟
معنای روایت این است که گاهی پدرومادر، تشری، خشمی یا ناراحتی نشان بدهند که فرزند متوجه بدی کار بشود. مثلاً زمانی که ماشین بکس باد کرده باید هلش بدهند تا روشن شود، معنایش این نیست که او را بکسل کنند، باید ماشین را روشن کنند.
نماز امری مهم وجدی است. واقعاً برای پدر، تعطیل نماز فرزند باید مصیبت باشد و آن چنان برایش سخت بگذرد گو اینکه اولادش از دنیا رفته است، در این حالت اگر یک دستی به بچه بزند، او برای یک عمر ساخته میشود، یعنی در کنار یک عالَم محبت و نوازش، یک لحظه زدن، مثل برق تأثیر عظیم می گذارد. خدا رحمت کند سعدی را. او شخصیت بزرگی در علوم انسانی است. هرجایی در علوم انسانی، بوسیله سعدی محاصره شده است. هر جا بروید میبینید او جلوتر است!
گاهی به لطف گوی که سلطان مْلک را در گفتگوی خلق بباید تحملی
گاهی درشت گوی که صد کوزة نبات گه گه چنان به کار نیاید که حنظلی
تنبیه وتأدیب، به عنوان سلب اختیار، مجبور و وادار کردن نیست. به معنای روشن کردن موتور ماشین است، انبیاء آمده اند تا موتور خاموش انسان را روشن کنند. آنها نیامده اند که کسی را بکسل کنند وببرند. در تربیت روشن شدن موتورمطرح است وتربیت خیلی مهمتر از تعلیم است.
ایمان به غیب، مقدمهی نماز
»اَلَّذِینَ یُؤمِنُونَ بِالغَیبِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلَوه وَ مِمَّا رَزَقنَاهُم یُنفِقُونَ »:"آنهایی که به غیب ایمان دارند و نماز را به جای میآورند و از آنچه روزیشان کردیم انفاق می کنند"ایمان به غیب چیست و نقش نماز در آن چگونه است؟
غیب مقابل شُهود است. شهود آن چیزی است که انسان مشاهده و درک میکند. ایمان به غیب زمانی حاصل میشود که انسان کوچکی حیات دنیا را درک کرده و قدرت الهی را بالاتر ببیند، گفتیم که انسان در عالم طبیعت مثل نهال درگلدان است. اگر کسی ایمانش فقط به داخل گلدان محدود شود، احساس تنگنا نکرده و راضی خواهد بود. اما اگر به این نتیجه رسید که حیاتی بالاتر وجود دارد، به معرفتی بالا تر دست یافته در جهت آن تلاش و حرکت خواهد کرد.
(آیت الله حائری شیرازی)