نماز محبوب من است!

با درنگی کوتاه در فرازی از زیارت "وارث" (1)می بینیم که زائر حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام با سلام و درود بر پیام آوران و سفیران نام آور الهی از قبیل آدم، نوح، ابراهیم، موسی ، عیسی و رسول اعظم محمد مصطفی صلی الله علیه و آله با عمق جان خویش عشق و محبت خود به آنان که تجلی خداوند در زمین هستند به گفتگو با حسین علیه السلام می پردازند، حسینی که آنچه خوبان همه دارند در او جمع است و او وارث همه باورها و ارزش ها و رفتارهای الهی همه آنان از آدم علیه السلام تا خاتم صلوات الله علیه است.

أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاةَ و....

گواهی رسای زائر و دلداه مکتب امام حسین علیه السلام  به پایبندی و تعهد امام شهید علیه السلام به  پنج موضوع کلیدی و پایه در مجموعه ی دین یعنی اقامه نماز ، پرداخت زکات، اقامه دین با انجام فریضه بی بدیل امر به معروف و نهی از منکر و جهاد و مبارزه با دشمنان حق و حقیقت ،بیانگر این است که حسین علیه السلام همه ی دین است . زیرا دینداری کامل به معنای واقعی تنظیم همه این روابط بر مبنای آموزه های وحیانی در زندگی است .اگرهمه این فرائض کالبد و پیکره دین به شمار آیند. انسان کامل ولی الله الاعظم_امام حسین علیه السلام_ روح این  پیکر است.

نیاز به توضیح نیست که دلداه و عاشق امام حسین علیه السلام می داند که حفظ قالب و روح باهم می تواند حیات بخش باشد. نماز با امام حسین، عشق به امام حسین در کنارانجام واجبات،  محبت به حسین در رسیدگی به محرومان جامعه و توجه به انفاق و زکات.در کنار عشق و محبت به حسین . جهاد و مبارزه با اعتقاد به ولایت و محبت به ولایت انسان کامل یعنی امام شهید علیه السلام در کنار جهاد و مبارزه.هرکدام بدون دیگری ناتمام  و ناقص است.

یکی از مهمترین و زیباترین درس های عاشورا که به عنوان طرح جامع بندگی باید از آن یاد کرد پیاده کردن دستورات الهی در هر حال است.

درس صداقت و روراستی با مردمانی که با او همراهند. شب عاشورا بدون لاپوشانی می گوید با من بمانید سرنوشتتان جز شهادت و کشته شدن نخواهد بود.

درس مساوات و برابری آنگونه که پیکر غرقه به خون جوان دلبند خویش را در آغوش می کشد با غلامی بی نام ونشان سیاه چرده همان می کند.

درس مهرورزی و خیر خواهی برای کسانی که برای به بند کشیدن او شمشیر کشیده اند  آنچنانکه با سپاه حر مهربانانه برخورد کرد و نه تنها سپاهیان را که چهارپایانشان را سیراب نمود.

و درس عشق ورزی به خداوند در سخت ترین شرایط و موقعیت ها.

به راستی ما شیعیان عزاداری که محبت به مولایمان حسین روزها و شب هایی دراز ما را به تکایا و حسینیه ها و خیابان ها کشانده است با نگاهی عمیق تر این درس را بررسی کرده ایم.؟! مگر نه این است که امام حسین علیه السلام را الگوی عملی و مدل زندگی سعادتمندانه خود می دانیم. مگر نه این است که نتیجه طبیعی محبت واقعی فرمانبری و اطاعت از محبوب است. امامی که خود محبوب  و عشق ماست خود محبوبی بی همتا دارد که در شدیدترین بحران ها و سخت ترین مشکلات  نیز سخن گفتن و معاشقه ی با او را از دست نمی دهد. اصلا همه سختی ها ورنج های که متحمل می شود برای آست که مردمان را با محبوب خود رفیق سازد و آنان را از بند نارفیقان برهاند. همه قهر و خشم و صلح و مهر برای خداست.

گرچه همه نفس کشیدن ها و رفتارهای امام و ولی الله الاعظم عبادت و بندگی است. اما امام به آنچه محبوب ازلی و بی همتا  واجب کرده است  به عنوان هدیه های الهی می نگرد .نماز که تجلی عشق ورزی به خداوند مهربان است را عشق و محبوب خود می داند.

او به دوستان و هوادارانش می آموزد که انجام دستورات خداوند بهانه بر نمی دارد. و عشق به خود او نیز بهانه برای بی توجهی به خواندن نماز نیست.!

ناگهان دشمن در عصر تاسوعا آهنگ حمله می کند. و امام برادرش عباس را به سوی آنان می فرستد تا فردا مهلت دهند، چرا؟

اِرْجَعْ اِلَیْهِمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُؤَخِّرَهُمْ إِلى غُدْوَة وَ تَدْفَعَهُمْ عَنَّا الْعَشِیَّةَ لَعَلَّنا نُصَلِّىَ لِرَبِّنَا اللَّیْلَةَ وَ نَدْعُوهُ وَ نَسْتَغْفِرُهُ، فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ أُحِبُّ الصَّلاةَ لَهُ وَ تِلاوَةَ کِتابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعاءِ وَ الاِسْتِغْفارِ.

نزد آنان برگرد، چنانچه توانستى از آنان بخواه که جنگ را تا سپیده دم فردا به تأخیر بیاندازند و یک امشب را مهلت بگیر، تا در این شب به درگاه خداوند نماز بگذاریم و به راز و نیاز و استغفار بپردازیم. خدا مى داند که من نمازِ براى او و تلاوت کتابش (قرآن) و راز و نیازِ فراوان و استغفار را دوست دارد.(2)

عنصر راز و نیاز و اقامه نماز در جای جای نهضت امام برجسته است. و نمونه ای بارز از این عشق ورزی در ظهر عاشورا به اوج می رسد. نمازی که برای اقامه آن دوشهید  بزرگوار تقدیم می کند(3) . نماز را در خیمه اقامه نمی کند.نماز را فرادی و به تنهایی اقامه نمی کند. سی تیر در یک نماز دورکعتی به سویش پرتاپ شد . اما نماز را به قیمت جان خویش بر پا می دارد.

در هر نفسش سوز و گداز است حسین‌
سرچشمه هر راز و نیازی است حسین‌
می‌خواند نماز آخرین را در خون‌
یعنی که فدایی نماز است حسین‌

و چه زیباست که ما عزاداران سید شهیدان بهشت لجظه ای بیندیشیم

و از خود امام حسین بخواهیم لحظه لحظه عزاداری ایشان بیشتر ما را به ایشان و رفتار ایشان نزدیک کند.

از خدای حسین علیه السلام توفیق طلب کنیم تا ظهر عاشورا که او و یارانش در برابرشمشیرها و نیزه های برهنه و عربده های پسر سعد پسر ذی الجوشن به نماز ایستاد ما نیز به او اقتدا کنیم.

روز عاشورا با وضو و طهارت قلبی و با حالتی محزون مانند یتیمی پدر مرده از خانه بیرون آییم و با صلای موذن در هرجا که هستیم همراه با جماعت مومنان تکبیر عشق به خدای او سردهیم.

و به یاری حق آن گونه با حسین عهد ببندیم که هیچ چیز و هیچ کس مانع نماز خواندن ما در هیچ زمان و مکانی نشود. ان شاء الله

پا نوشت:

(1)کافی، ج4، ص574-سید بن طاووس این زیارت را با چند واسطه از جابر جعفی و او از امام صادق(ع) نقل کرده است.

(2)عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی، ص389.

(3)ابو ثمامه و عشقبازی با نماز
او شخصیّت مهمّ کوفه و مسئول بیت‌المال و خرید اسلحه برای مسلم بوده است، او گفت دوست دارم نماز بخوانم و شهید شوم و در آخر هم هنگام اقامه نماز ظهر مقابل حضرت اباعبدالله علیه‌السلام قرار گرفت و شهید شد.

سعید بن عبدالله اولین کشته نماز در کربلا
عموم مورخین گفته اند که «سعید بن عبدالله حنفی، سینه و سر و صورت خود را سپر آن حضرت و یاران او قرار داد تا نماز بخوانند و چون زخم‌ها بر بدن او فراوان شد و نتوانست، روی پای خود بایستد، بر زمین افتاد، در حالی که می‌گفت «خدایا! ایشان را همانند قوم عاد و ثمود از رحمت دور گردان و پیامبرت را از طرف من درود فرست و این درد و زخمی را که به من رسید به او ابلاغ فرما؛ که هدف من در این کار یاری فرزند پیامبر تو بود»، آن گاه روی خود را به سوی امام حسین علیه‌السلام کرد و عرض کرد «اوفیت یابن رسول الله»؛ «یعنی آیا به عهد خود وفا کردم؟»
امام حسین علیه السلام فرمود نعم انت امامی فی الجنه»؛ یعنی «آری! تو در بهشت پیش روی من هستی، به دنبال این سخن بود که روح از بدن او پرواز کرد و در بدن او سیزده تیر مشاهد کردند و این غیر از زخم‌ها و ضربه‌های بود که بر او وارد شد بود، رضوان الله وسلامه وبرکاته علیه وعلی من استشهد معه.

سبک شمردن نماز یعنی چه؟

در سخنان پیشوایان معصوم بارها و بارها با جملات و بیانات گوناگون نمازگزاران را از سبک شمردن نماز بر حذر داشته اند. تا جایی که سبک شمردگان نماز را از خود ندانسته اند. ویا در رویارویی با یاران خویش آنان را از سستی و سهل انگاری در انجام فریضه نماز نهی کرده اند. و آن را موجب فقر ونابسامانی زندگی مادی دانسته اند.و در تعبیری شدید سبک شمردن نماز را از موجبات قهر و قطع رابطه با اولیاء الهی و اهل بیت پیامیر صلی الله علیه و آله به شمار آورده اند.

پیش از آن که موارد سبک شمردن نماز را با استفاده از آموزه های اسلام به عزیزان نمازگزار که به حفظ جایگاه خویش در حضور حضرت حق علاقه مند هستند نمونه ای از روایات اسلامی را تقدیم می کنم.

قالَ محمد بن علی الباقر (علیه السلام): لا تَتَهاوَنْ بَصَلاتِکَ، فَإنَّ النَّبیَّ (صلى الله علیه وآله وسلم) قالَ عِنْدَ مَوْتِهِ: لَیْسَ مِنّى مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لَیْسَ مِنّى، مَنْ شَرِبَ مُسْکِراً، لا یَرِدُ عَلَىّ الْحَوْضَ، لا وَ اللهِ."وسائل الشّیعة: ج 4، ص 23، ح 4413 ."

نسبت به نماز بى اعتنا مباش و آن را سبک و ناچیز مشمار، همانا که پیامبر خدا هنگام وفات خود فرمود: هرکس نماز را سبک شمارد و یا مسکرات بنوشد از ـ امّت ـ من نیست و بر حوض کوثر وارد نخواهد شد.

*****

قال جعفربن محمد الصادق(علیه السلام): لاینال شفاعتنا من استخف الصلاه." حمد بن محمد بن خالد البرقی، المحاسن، ج 1، ص 80،"

شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی رسد

*****

قال رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم ) من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشره خصله ... و کل عمل یعمله لا یؤجر علیه و لا یرتفع دعاؤه إلى السماء." بحار الانوار، 80/21."

هر کس به نمازش بی توجه باشد و در برابر اعمالش پاداش درخور نمی یابد، دعایش به آسمان راه نمی‏یابدو مشمول دعای خیر صالحین نخواهد بود.

*****

امام صادق(ع)فرمود: نماز گزاری که نمازش را سبک بشمارد وقتی از قبرش خارج شود خداوند ملکی را بر وی موّکل می‏گرداند که او را بر عرصه ی قیامت وارونه بر زمین می‏کشد و مردم به او نگاه می‏کنند و با شدت و سخت‏گیری مورد محاسبه قرار می‏گیرد." بحارالانوار، 80/22."

*****

امام صادق(علیه السلام) می‏فرمایند:إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِی الصَّلَاهِ فَخَفَّفَ صَلَاتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لِمَلَائِکَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَى عَبْدِی کَأَنَّهُ یَرَى أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِ غَیْرِی أَمَا یَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِی (شیخ کلینی، کافی، ج3، ص269، دارالحدیث، چاپ اول، قم،1429ق.)

وقتی بنده‏ای نماز خود را با عجله و شتاب به پایان می‏برد و آن را کوتاه می‏کند خدا به ملائکه می‏فرماید: آیا نمی‏بینید بندهی من چگونه نماز خود را کوتاه می‏کند گویا می‏پندارد که بر آوردن حوائجش به دست غیر من است (که اینگونه عجله می‏کند.) آیا نمی داند برآوردن حوائجش به دست من است.

*****

امام صادق ـ علیه السلام ـ در بیان معیاری برای شناسایی افرادی که با آن حضرت پیوند مکتبی دارند چنین می‏فرمایند: اِمتَحِنُوا شِیعَتَنا عِندَ مواقیت الصلوه کیف محافظتهم علیها.

( محمد بن الحسن الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج4، ص 114، دار التراث العربی، بیروت، 1391 ق.)

شیعیان ما را از دقت آنان در انجام به موقع نمازها شناسایی کنید.

و اما معنای سبک شمردن نماز

فردی را درنظر بگیرید که غذای سالم، بسیار لذیذ و سرشار از مواد غنی پروتئینی را در مقوا و کارتنی بریزد و جلوی مهمان عزیزش قرار دهد. این رفتار در دیدگاه خردمندان چگونه است ؟! فرض کنید نمازگزاری که حمد و سوره را صحیح و زیبا بخواند اما لباسش کثیف و آلوده باشد. دهانش بوی سیر و پیاز بدهد و با این وضعیت با خدا به گفتگو و مناجات بپردازد! این کار تهاون است. به عبارت ساده تر نوعی توهین به شمار می آید.

نمونه هایی از سبک شمردن نماز

1-    1-  اینکه نمازگزار اهمیت و جایگاه نماز را نداند و برای دانستن آن وقت نگذارد و هزینه نکند.

2-    2-  بی توجهی به انجام فریضه نورانی نماز در اول وقت

3-    3-  این که نماز را تند بخوانیم و برای تمام کردن آن شتاب کنیم

مردی در حضور امیر المؤمنین(ع)نماز خود را با شتاب به جا می‏آورد. حضرت نگاهی به او کرده و فرمود: چند وقت است اینگونه نماز می‏خوانی؟ او گفت: مدت هاست. حضرت فرمود: مَثَل تو نزد خداوند مثل کلاغی است (که منقار بر زمین می‏کوبد. سجده تو خضوع در برابر خدا نیست. منقار به زمین کوبیدن است) اگر اینگونه بمیری بر غیر ملت و دین پیامبر اکرم، مرده‏ای. سپس حضرت در مورد کم گذاشتن در نماز فرمود: به درستی که دزدترین مردم کسی است که از نمازش بدزدد. "بحارالانوار، 84/242."

سریع خواندن نماز و تبدیل این عبادت به عادتی که همچون عمل ماشین نویسی بدون توجه به معانی و بدون رعایت خشوع و طمأنینه انجام گیرد از نشانه‏های دیگر بی توجهی به نماز است.
استاد شهید مرتضی مطهری در این باره می گوید:
"به اعتقاد روانشناسان:یک کار همین قدر که برای انسان عادت شد، دو خاصیّت متضاد در آن به وجود می‏آید. هر چه که بر عادت بودنش افزوده شود و تمرین انسان زیادتر گردد، کار، سهلتر و ساده‏تر انجام می‏شود). یک ماشین نویس که به ماشین نویسی عادت می‏کند، هر چه بیشتر عادت می‏کند، از توجهش کاسته می‏شود. یعنی از اینکه این عمل او یک عمل ارادی و از روی توجّه باشد کاسته می‏شود و به یک عمل غیر ارادی نزدیکتر می‏گردد. خاصیّت عادت این است. اینکه در اسلام به مسألهی نیّت تا این اندازه توجّه شده، برای جلوگیری از این است که عبادت‏ها آن چنان عادت نشود که به واسطه ی عادت، به یک کار طبیعی و غیر ارادی و غیر فکری و غیر هدفی و کار بدون توّجه که هدف درک نشود و فقط به پیکر عمل توجه گردد تبدیل شود.
این‏ها چیزهایی است که ما تنها در نماز اسلامی به دست می‏آوریم و متوّجه می‏شویم که بسیاری از برنامه‏های تربیتی به وسیله این عبادت و در پیکر این عبادت پیاده می‏شود، گذشته از اینکه خود این عمل، پرورش عشق و محبّت خدا و معنویّت در انسان است، که این روح عبادت است."( شهید مرتضی مطهری(ره)، تعلیم و تربیت در اسلام، ص197، قم انتشارات صدرا.)

4-   4-  با هر لباسی به نماز ایستادن و نماز خواندن

5-     5-به خاطر امور بی اهمیت از نماز کم گذاشتن و آن را به تاخیر انداختن

پیامبر اکرم(ص) خطاب به حضرت علی(ع)می‏فرمایند:
«فی تأخیرِها مِن غَیرِ عِلّهٍ غَضَبُ اللّه عزوجل»(بحار الانوار، ج2، ص154.)

      تأخیر نماز از اول وقت بدون دلیل، موجب غضب خداوند متعال می‏گردد.

برخی از مردان خدا توصیه می کردند به کار بگوییم نماز دارم نه به نماز بگوییم کار دارم! 

6-      6- قضا شدن مستمر نماز صبح و اهمیت ندادن به نماز صبح

7-     7- کوتاهی کردن در خواندن نمازهای قضا شده

8-     8- بی توجهی به یاد گرفتن احکام و آداب نماز که در بسیاری از موارد موجب اشتباه خواندن آن می شود.

9-     9-بی توجهی به فضا سازی برای ورود به نماز از قبیل بی مقدمه و بی توجه به اذان و اقامه و...شروع به نماز خواندن که یکی از عوامل مهم حواس پرتی در نماز هم می باشد.

در روایتی از پیامبر عزیز اسلام می خوانیم : ""کسی که وضوی نماز را تا وقت اذان به تأخیر اندازد او به نماز بی اعتنایی کرده است."" آری کسی که به کاری اهمیت می‏دهد، قبل از رسیدن وقت آن، مقدمات آن را فراهم می‏کند. کدام ملاقات و میهمانی است که وقت آن فرا رسیده باشد و ما هنوز در فکر پوشیدن لباس و یا آماده کردن شرایط آن باشیم؟!

بی توجه به آداب نماز به هنگامی که تنها و در خلوت نماز می خوانیم.(گویا برخی نمازخوانی را وسیله خودنمایی و اشتهار به دین داری می دانند. پناه بر خدا از نفس شیطانی و خود شیطان)

پیامبر اکرم (ص) در روایتی چنین می‏فرماید: «من احسن صَلَوتَهُ حین یَراهُ النّاسُ و أَساءَها حینَ یَخلُوا فتلک استهانهٌ»(محدث نورى، مستدرک الوسائل، ج3، 26، مؤسسه آل البیت علیهم السلام قم، 1408 ه.ق.) یعنی: «آن کس که در مقابل مردم با دقت نماز بخواند و در خلوت بدون دقت نماز گزارد به نماز بی اعتنایی کرده است».

10-با وجود نزدیک بودن مسجد و نماز جماعت ، نماز را درخانه و تنها بخوانیم.

11- شما هم با توجه به روایات می توانید بر این فهرست بیفزایید .

دبیرخانه چهارمین جشنواره فرهنگی و هنری نماز

در استان گلستان آغاز به کار کرد.

عصر چهارشنبه شانزدهم مهرماه رائحه و ترنم مهر و مهرورزی  باهمه وجود احساس می شد. دفتر ملاقات های حضرت آیت الله نور مفیدی نماینده ولی فقیه و امام جمعه گرگان، اتاقی ساده با تعدادی صندلی برای مهمانان وچند قفسه کتب مرجع که یکی از اتاق های منزل مسکونی ایشان بود، اینک محل برگزاری شورای اقامه نماز استان گلستان بود.سعی کرده بودیم قبل از زمان تعیین شده در دفتر ایشان حضور داشته باشیم و همینطور هم شد . تقریبا طبق معمول جلسات  نیم ساعتی به انتظار نشستیم تا همه اعضا که هفده- هیجده نفری از مدیران کل و نمایندگان نهادهای فرهنگی استان می شدند، گردهم آمدیم. فضای نشست همچون خودِ نماز آرامش بخش و سر شار از نشاط و امید بخشی بود..وقار و گشاده رویی و با صبر و حوصله گوش کردن و ورود جدی به موضوعات و سوالات کارشناسی و ارائه راهکارهای پویا و کاربردی جناب حاج آقا نور مفیدی از جمله موارد قابل توجه این نشست بود که موجب احساس تعهد و مسئولیت بیشتر ما می شد.

دو موضوع در دستور جلسه قرار داشت

1-ارائه گزارشی از فعالیت های شش ماهه ستاد اقامه نماز استان و بررسی وضعیت اقامه نماز در آموزش و پرورش استان

2-تبیین جشنواره فرهنگی و هنری نماز

قرار بود از زبان بنده  به عنوان ...... و مهمان جلسه شورا این موضوع صورت گیرد که در وقت تعیین شده به صورت کوتاه و گذرا به تشریح ضرورت و اهداف جشنواره پرداختم.

از همان نخست یکی از پرسش های مطرح این بود که چرا جشنواره در استان گلستان برگزار می شود؟!

خب از جمله سیاست های راهبردی ستاد اقامه نماز از آغاز سال90 تمرکز زدایی و واگذاری اجرایی برنامه ها به دستگاهها و ستاد های استانی بر اساس ماموریت دستگاه و ظرفیت و توانمندی استان هاست. در جهت اجرای همین سیاست و ضرورت بهره مندی از توانمندی های استان ها و با توجه به ظرفیت های مدیریتی و اجرایی  و از همه مهمتر مردمی استان گلستان دبیرخانه اجرایی جشنواره  در استان ایجاد شد. و برگزاری چهارمین جشنواره فرهنگی و هنری نماز به این استان واگذار گردید

ضرورت برگزاری جشنواره:

الف – بررسی واقعیت های موجود در نقش بی نظیر زبان هنر در تاثیر ماندگار و مطلوب مفاهیم ارزشی در روح و جان مخاطبان و رویایی مستقیم دشمنان فرهنگ و دین این مرزو بوم با استفاده از ابزار هنر ما را برآن می دارد تا با فراهم آوردن بسترهای لازم زمینه حضور و فعالیت مستمر هنرمندان متعهد و ارزشی برای ترویج و تبلیغ فرهنگ نمازرا ایجاد کنیم. و در این باره اقداماتی را ستاد اقامه نماز انحام داده است . از جمله:

- حضور و مشارکت در بخش مردمی جشنواره بین المللی فیلم فجر در قالب داوری و رصد فیلم ها و تجلیل و تقدیر از فیلم ها ی ارزشی

- حضور و مشارکت در بخش مردمی جشنواره بین المللی فیلم کودکان و نوجوانان

- تجلیل و تقدیر از برنامه سازان در صدا وسیما

-بررسی کارشناسی فیلم نامه های حوزه نماز و ایجاد ساز و کار مناسب برای حمایت از فیلم نامه های تایید شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما

-ایجاد ساز وکار مناسب برای برگزاری جشنواره ای مستقل با موضوع ترویج و تبلیغ نماز تحت عنوان "جشنواره فرهنگی و هنری نماز" . این جشنواره تا کنون طی سه سال متوالی با میزبانی استان همدان با خروجی حدود 2000 اثربرگزار شده است و چهارمین جشنواره نیز در سال جاری با میزبانی استان گلستان برگزار می شود.

ب – یکی از مهمترین انگیزه های ستاد برای انجام چنین جشنواره ای که با رویکردد تخصصی به موضوع نماز همت گمارد و به عنوان یک ضرورت در شرایط فعلی با آن روبرو شود. توصیه های موکد رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام های ایشان به اجلاس های سالانه نماز است.

ایشان در نخستین پیام به اجلاس سراسری نماز فرموده اند:

"فلسفهی نماز و تحلیل رازها و رمزهای آن با زبان هنر، در معرض دید همگان قرار گیرد تا هر کس به¬قدر ظرفیّت خود از آن متمتّع گردد. کتاب¬ها و جزوه‌ها در سطوح مختلف و از دیدگاه‌های گوناگون به وسیله¬ی محقّقان و عالمان به سلک تحریر درآید و مایه¬ی کارهای هنری و ادبی گردد."

برخی اهداف جشنواره :
-شناسایی  وکشف استعداد های هنرمندان جوان که در گوشه و کنار کشور دارای دغدغه های دینی و مذهبی هستند وعلیرغم توانمندی های مطلوبی که دارند  متاسفانه شناخته شده نیستند.
-ایجاد شبکه ی ارتباطی قوی و موثر و کارامد هنرمندان ارزشی
-جریان سازی فرهنگی برای ترویج فرهنگ نماز و نیایش با استفاده از زبان و قالب هنر در میان اصحاب هنر
-حمایت از تولید کنندگان آثار فرهنگی ارزشی
- تجلیل از هنرمندان ارزشی
-تولید فیلم و انیمیشن با رویکرد نماز

بخش های جشنواره:
جشنواره فرهنگی و هنری نماز در پنج بخش اقدام به فراخوان می کند
-    فیلم نامه نویسی
-    رمان و داستان بلند
-    فیلم کوتاه
-    فیلم مستند
-    پویا نمایی(انیمشن)

موضوعات دارای اولویت:
-    نماز کودکان و نوجوانان
-    نماز و خانواده
-    نماز جماعت
-    نماز و مسجد
-    نماز و ورزش کاران
-    نماز و هنرمندان
-    نماز و روزی حلال

فراخوان دریافت آثار به مدت 2 ماه از دهم آبان ماه تا دهم دیماه 94خواهد بود و به یاری خداوند مراسم اختتامیه آن در هفته اول اسفن ماه برگزار خواهد شد. البته جزئیات آن از سوی دبیرخانه جشنواره  و از طریق رسانه ها اعلام خواهد شد. وغرض این نوشتار تنها یادداشت برگی از یک سفر  و دستاورد آن بود.

خداوند را شاکریم که انجام این رویداد فرهنگی ارزشمند در استان مورد استقبال امام محترم جمعه و مدیران محترم فرهنگی حاضر در جلسه قرار گرفت. امیدواریم حاصل جشنواره خشنودی خداوند و شادمانی امام زمان علیه السلام باشد. و از همین حالا به جناب آقای محمدی مدیر محترم استان و دبیرچهارمین جشنواره فرهنگی و هنری نماز و همکاران پر تلاششان خدا قوت عرض می کنم. و برای توفیق بیشترشون دعا می کنم.

شهادت جانسوز پنجمین پیشوای شیعیان حضرت امام محمد باقر علیه السلام را تسلیت عرض می کنم.

ما مفتخریم که باقر العلوم بالاترین شخصیت تاریخ است و کسی جز خدای تعالی و رسول صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام مقام اورا درک نکرده و نتوانند درک کرد،از ماست.(وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی)

امام محمد باقر پنجمین پیشوای شیعه پایه گذار علوم اسلامی است و مفهوم «باقر» طبق آنچه نویسنده لغتنامه لسان العرب گفته است به معنای شکافنده علم و کشف واقعیت و حقیقت علم است . از آنجا به ایشان باقر گفته شده است که پایه علوم اسلامی را شناخت و فروع و شاخه مختلف آن را درک کرد.و در گسترش و پیشرفت علم بسیار تاثیر گذار بود. ویکی از مهمترین ویژگی های امام محمد باقر آن است که ایشان پایگذار انقلاب فرهنگی شیعه محسوب می شوند.

ناگفته نماند بنابر روایات اسلامی لقب«باقر» از سوی رسول اکرم صلی الله علیه و آله به ایشان داده شده است.

نگاهی به چند روایات از امام باقر علیه السلام در موضوع نماز

الصلاة عمود الدین ، مثلها کمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت الاوتاد الاطناب و اذا مال العمود و انکسر لم یثبت وتد و لاطنب (بحارالانوار، ج 82، ص 218.میزان الحکمه ، ج 5، ص 369 ) 

نماز ستون دین است ، مثل نماز همانند عمود و ستون خیمه است که هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده آن ثابت است .هنگامى که ستون آن کج و شکسته شود هیچ کدام از آنها استوار نمى ماند  .

نکته ها:

1-     امام برای معرفی نماز به بیان مثال و تشبیه می پردازند و جایگاه نماز در مجموعه آموزه های اسلامی را مانند وجود ستون برای ساختمان می دانند.و قوام و استحکام بنای دین را در اقامه نماز می دانند.

2-     نقطه مرکزی گرایش به نماز نگرش توحیدی نمازگزار است . روح حاکم بر مجموعه دین شناخت و باور آفریدگار و مهمتر ارتباط مستمر و سازنده با خداوند در همه حوزه های زندگی است . و بنابر این روایت نمازکه جلوه گاه ارتباط با پروردگار عالم است روح قالب و کالبد دین در همه اجزاء اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است.

3-     یکی از روش های در تبیین و ساده سازی مفاهیم معنوی و دینی استفاده از تمثیل و تشبیه است .

4-     عدم اهتمام و جدیت به اقامه نماز از سوی اشخاص و نهادهای اثرگذار موجب آسیب به ابعاد گوناگون روابط فرد و جامعه می گردد.

*****

انّ اوّل ما یحاسب به العبد الصّلاة فان قبلت قبل ما سواها (الکافی، ج 3، ص 268، ح 4.)

ولین چیزی که(در روز قیامت) از بنده مورد حساب رسی قرار می گیرد، نماز است. اگر نماز پذیرفته شود، مابقی (اعمال) نیز پذیرفته می شود.

تکته ها:

1-     تمام رفتار و کردار انسان ها مورد ارزیابی و سنجش الهی قرارمی گیرد.(در عالم نظام ارزیابی و به دنبال آن سنجش و حسابرسی وجود دارد).

2-     برخی رفتار ها و کردار ها با توجه به جایگاه و اهمیت آن ها در انسان سازی و یا تباه کردن ادمیت انسان ، داور هستی اول به سراغ آنها می رود. اعمالی که در حقیقت در برائت یا مجرمیت فرد نقش پایه و اساسی دارند.

3-     رتبه ها و جایگاههای اعتباری افراد که قراردادهای دنیایی و برای سامان زندگی این جهانی هستند در عبور سالم فرد به زندگی ابدی و جاودانه کمترین تاثیر را ندارند. چون مهندس و پزشک و حجت الاسلام و معمار و بازاری ومعلم و فوق لیسانس و دکتر در آنجا کاربردی ندارد. باید برای ورود به کشور همسایه گذرنامه و ویزای عبور داشت . و نماز جواز عبور به کشور رضوان الهی و همجواری با خداوند است.

4-     از این که نماز نخستین عمل و رفتار و باور مورد سوال و بارزپرسی در مراحل عبور به عالم برزخ و قیامت است دانسته می شود که از جایگاه و اهمیت خاصی در مجموعه آموزه های دینی قرار دارد.

*****

اَلصَّلاةُ تَثِبیتٌ لِلإخلاص، تَنزیهٌ عَنِ الکِبر(الأمالى، طوسى، ص 296)

نماز موجب استوارى اخلاص و دورى از کبر است.

نکته ها:

1-     بیان کارکردها و آثار نماز در عرصه های مختلف موجب گرایش افراد به آن می گردد.

2-     یکی از بیماری های اخلاقی جوامع که موجب سقوط اعتماد افراد به یکدیگر می شود و سرمایه های اجتماعی را به تاراج می برد تظاهر و نفاق و دورویی، خودخواهی و خود بزرگ بینی های دروغین است. امام باقر علیه السلام راه درمان این بیماری های کاهنده روح و اخلاقی را در اقامه نماز می دانند.

برای پاکیزگی روح و جان آدمی از آلودگی های اخلاقی باید در نهر جاری و همیشه زلال نماز خودرا شستشو کنیم.

3-     نماز با شرائط و آداب موجب تقویت انگیزه و نیت خالصانه و الهی در همه عرصه های زندگی می شود

نمازگزاری که بدون نیت الهی نمازش باطل است با تمرین مکرر و متناوب آن توانمند می شود تا بی منت و تظاهر دست افتاده ای بگیرد و نیازمندی را برخوردار سازد و گره از مشکل مردم پیرامونش بگشاید.

*****

لاتتهاون بصلاتک !فانّ النّبیّ (ص) قال عند موته :لیس منّی من استخفّ بصلاته

(لکافی،ثقه الاسلام کلینی ج 3 ،ص،269،حدیث 7)

در امر نمازت سستی مکن،زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله )در آخرین لحظات عمر شریف خود فرمود:از من نیست کسی که نماز را سبک شمارد.

نکته ها:

1-     برای پرهیز از سستی و تنبلی در انجام مسئولیت ها باید عوامل و علل آن را پیدا کنیم به نظر می رسد شناخت ناکافی و ناقص از چرایی نماز، آثار و اسرار و کارکردهای دنیوی و اخروی و غفلت از پیامدهای اقامه نکردن آن و فرو رفتن در سرگرمی ها ، هوس مداری ، نبودن انگیزه لازم و برخی بیماری های جسمی می تواند در این سستی نقش داشته باشد.

2-     فردی که در ایجاد ارتباط با خالق و پروردگار خویش سستی می کند چگونه می توان انتظارداشت مسئولیت پذیر در حوزه روابط اجتماعی باشد. او که در انجام مسئولیت های دینی سستی می کند و پایبند به ایفای نقش دینی نیست چگونه می توان اورا امین دانست و به او اعتماد کرد. !(دقت کنید)

3-     یکی از مصادیق تهاون صلات همت نکردن به اقامه نماز در اول وقت است. و بجاآوردن نماز در غیر وقت آن توهین به نماز محسوب می شود(نمازگزار می نگرد در چه مواردی به او اجازه داده شده نماز را به تاخیر اندازد.)

4-     اقامه نماز موجب می شود نماز گزار مورد لطف و مهر پیامبر قرار گیرد. نماز را روشنی چشم خود می دانست. می گفت گرسنه و تشنه از نان و آب سیر می شود و من هرگز از نماز سیر نمی شوم.

5-     معمولا افراد در آخرین لحظات عمر خود مهمترین ها را به بازماندگان توصیه و سفارش می کنند .از این که رسول الهی در واپسین لحظات زندگی صادقانه وشفاف سبک کنندگان نماز را از خود نمی داند دلیل بر اهمیت نماز از دیدگاه ایشان و جایگاه کلیدی نماز درمجموعه دین است.

6-     اقامه نماز اول وقت موجب خشنودی پیام آور حق حضرت محمد صلی الله علیه و آله است.

 ضرورت ترویج فرهنگ تشکل های مردمی یاوران نماز

یاوران نماز؛ چشمه هایی جوشان برای سبز نگهداشتن درخت تناور نماز

خبرگزاری شبستان: معاون فرهنگی آموزشی و پژوهشی ستاد اقامه نماز با ذکر شاخصه های اعتقادی و اجرایی یاوران نماز گفت: یاوران نماز باید چون چشمه های جوشان پیوسته و مستمر آب گوارا به جوی ها سرازیر کنند و همواره درخت تناور نماز را در جامعه سبز نگهدارند.

سید محمد عبداللهی معاون فرهنگی آموزشی و پژوهشی ستاد اقامه نماز در گفت و گو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با بیان داستانی کوتاه به ادامه بحثی تحت عنوان "در مسیر اشاعه نماز شرط اول؛ قدم آن است که عاشق باشی" پرداخت و گفت: آورده اند:" که موشی و شتری طریق رفاقت پیش گرفتند و موش پیشاپیش شتر حرکت می کرد و افسار و لگام شتر در دست گرفته و پیش می رفت و شتر نیز به آرامی از پی او می رفت تا به نهری رسیدند که آب زیادی داشت. شتر به همراهش گفت پس چرا نمی روی؟! موش گفت نمی توانم از نهر بگذرم. شتر گفت اما همه نهر یک زانو بیشتر آب ندارد. موش گفت میان زانوی تو و زانوی من تفاوت بسیار است. شتر گفت حال که چنین است: برو و راهبری موشانی چون خود کن.!"

وی با این مقدمه اشاره کرد: در گفتگوی پیشین از ساز و کارهای ورود به عرصه سهل و ممتنع فعالیت های فرهنگی به ویژه در تشکل ها و گروههای مردمی سخن به میان آمد و بر اساس تجربه های موجود، نظر بر آن شد که یاد بگیریم صاحبان فکر، انگیزه و توکل کسانی هستند که منتظر فرصت ها نمی نشینند، بلکه فرصت ها را می سازند.

معاون فرهنگی آموزشی و پژوهشی ستاد اقامه نماز در خصوص شاخصه های وجودی و اعتقادی یاوران نماز بیان کرد: عرصه های ساماندهی، توانمندی و مهارت افزایی گروه های یاوران نماز و از همه مهمتر محتوا سازی و تولید محتوای روزآمد وکاربردی برای آنان و تعریف برنامه های متناسب برای اجرا در کوتاه مدت و بلند مدت به افرادی نیاز دارد که توانسته باشند برخی شاخص های ویژه را در خود پرورش داده باشند.

وی در توصیف این شاخص ها بیان کرد: برخورداری از "همت جهاد گونه" و "اخلاص در انگیزه" از اهم ویژگی های یاوران نماز باید باشد و از سوی دیگر این عزیزان باید باورمند به کارکردهای اقامه نماز در فرایند رشد فردی و اجتماعی باشند تا بتوانند با قوت بیشتری در این مسیر حرکت کنند.

وی در ادامه شاخصه های یاوران نماز بیان کرد: "واقع بین بودن" و آگاه به نیازهای انگیزشی، شناختی و معرفتی مخاطبان سوی دیگر شاخصه های یاوران نماز است که بر اساس تجربه این عزیزان قابل احصاء است و یاوران نماز همچنین باید آگاه به رسالت های ذاتی تشکل ها و موسسه های مردم نهاد و گروه های مردمی برای تناسب سازی برنامه های اقامه نماز با ماموریت و اهداف تشکل و گروه باشند.

عبدالهی در ادامه خاطر نشان کرد: آگاه و بصیر بودن نسبت به مسائل اساسی و شبهات مطرح شده در باره نماز با ابعاد گوناگون آن و شناخت پادزهرهای تبیینی و اقناعی این شبهات وجه دیگری از شاخصه های مورد نیاز در مقوله یاوران نماز می باشد و از سوی دیگر کسی که بخواهد در امر نماز فعالیت سازنده و کیفی داشته باشد بایستی آگاه و بصیر به اهداف و روش ها و ساز و کارهای جبهه معاند انقلاب اسلامی در فضای سایبری و دیگر رسانه ها باشد.

وی در باب اهمیت اشاعه نماز و تقویت شاخصه های وجودی افراد در خصوص این مبحث عنوان کرد: برخورداری از مهارت و توانمندی در ایجاد شبکه اجتماعی فراگیر با تعامل مستمر از میان گروهها وتشکلهایی که حوزه خدمات فرهنگی آنان نزدیک به هم یا همسان است، بسیار احساس می شود و بایستی با آگاهی نسبت به ساز و کارهای هم افزایی شبکه اجتماعی یاوران نماز، برای ایجاد یک جریان فرهنگی پویا و کارآمد در نهادینه سازی فرهنگ اقامه نماز استفاده کرد.

معاون فرهنگی آموزشی و پژوهشی ستاد اقامه نماز در نهایت در تبیین شاخصه های یاوران نماز تصریح کرد: برخوردار از شرح صدر و دیدگاه فرا بخشی برای به کارگیری ظرفیت و امکانات دستگاهها و نهاد های عام المنفعه در جهت تقویت مادی و معنوی گروههای یاوران نماز محلی در بحث اشاعه نماز بسیار حائز اهمیت می باشد که این شاخصه نیاز به تقویت اساسی دارد.

وی اضافه کرد: با نگاهی اجمالی به شاخص های بالا این دیدگاه قوت می گیرد که برداشتن گام هایی اولیه باورنمازان نماز یاور علیرغم برخی دیدگاهها چندان هم آسان نیست. مگر این که به گام های نخستین طرح یعنی شناسایی مخاطبان علاقه مند و ثبت نام اولیه و آموزش های عمومی نماز شناسی در قالب دوره های کوتاه مدت چند ساعته و نشست ها و گفتمان های چهره به چهره بسنده کنیم!

عبدالهی گفت: بر این اساس به نظر بنده ایجاد هسته های استانی یاوران نماز نیز به تنهایی نمی تواند گام بلندی در راه انداختن جریان فرهنگی اقامه نماز در جامعه باشد و به همین جهت برای تقویت گام های نخستین در مسیر اشاعه نماز نیاز به پیش درآمدهایی است که بایستی مورد توجه قرار گیرد.

وی اشاره کرد: به نظر می رسد اعضای هسته ی اولیه یا همان هسته های استانی باید پس از انجام فراخوان ستاد های اقامه نماز استان ها به طور داوطلبانه اعلام همکاری کنند. هیئت های عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) و مراسم اعیاد و جشن های مذهبی می تواند الگوی مناسبی باشد چنانچه با نگاه به تجارب این افراد، یاوران نماز داوطلب می توانند با دل و جان و با شناخت از سختی ها و شیرینی های کار مسئولیت تبلیغ نماز را دنبال کنند.

وی ادامه داد: یاوران نماز می توانند با برنامه ریزی، بخشی از وقت خویش را برای انجام این فعالیت ارزشی در نظر گیرند. به تجربه دریافته ایم که بسیاری از افراد کارآمد و دلسوز به دلیل اشتغالات و گرفتاری های فراوان که به صورت فرمایشی و تعارفات و یا برخورداری از جایگاه حقیقی یا حقوقی این گونه مسئولیت ها را می پذیرند! و یا به تعبیری شأن و جایگاهشان این مسئولیت ها را بر آنان تحمیل می کند!! و عملا موجب رکود و وقفه درکارها شده و حداقل فعالیتی که باید اتفاق افتد نیز صورت نمی گیرد.

وی خطاب به یاوران نماز گفت: یاوران نماز نسبت به دو ساحت فکری و اجرایی تدابیر و تمهیدات متناسب با وضعیت نماز در استان توجه و اهتمام داشته باشند. هسته ها باید چون چشمه های جوشان پیوسته و مستمر آب گوارا به جوی ها سرازیر کنند و همواره درخت تناور نماز را سبز نگهدارند.

معاون فرهنگی آموزشی و پژوهشی ستاد اقامه نماز با جمع بندی مباحث بالا و با توجه ه امکانات موجود بیان کرد: بنابر این مهمترین کارکرد هسته های مرکزی در درجه اول آن است که به مثابه اتاق فکر و در مرحله بعدی به عنوان مقر عملیات فعالیت های نمازی در گروه های مردمی، مساجد و محلات باشند و پس از شناخت ظرفیت های مردمی در حوزه کاری خویش به انتظار هسته مرکزی ننشینند، زیرا وظیفه اصلی هسته مرکزی یاوران نماز باید تعیین راهبردهای کلان ونظارت و ارزیابی بر عملکرد باشد. و انتظار تدوین و اعلام برنامه از سوی این هسته چیزی جز تعطیلی خلاقیت و ابتکار، مغفول ماندن توجه به ساز وکارهای فرهنگ بومی، و اجرایی شدن صرف به دنبال نخواهد داشت.

وی در خاتمه خاطر نشان کرد: پر واضح است که هسته های استانی و سرگروه های تحت نظر آنان باید شاخص های نه گانه اشاره شده را نیز دارا باشند و ان شاء الله به شرط حیات و توفیق در نوشتار بعدی در باره ساز و کارهای اتاق فکر و قرارگاه عملیاتی هسته های استانی یاوران نماز سخن خواهیم گفت.

گزارش تحلیلی از یک طرح(قسمت اول)

وَهَذَا کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ مُصَدِّقُ الَّذِی بَینَ یدَیهِ وَلِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ یؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یحَافِظُونَ(الأنعام/92 (

و این کتابی است که ما آن را نازل کردیم؛ کتابی است پربرکت، که آنچه را پیش از آن آمده، تصدیق می‌کند؛ (آن را فرستادیم تا مردم را به پاداشهای الهی، بشارت دهی،) و تا (اهل) ام‌القری [= مکه‌] و کسانی را که گرد آن هستند، بترسانی! (یقین بدان) آنها که به آخرت ایمان دارند، و به آن ایمان می‌آورند؛ و بر نمازهای خویش، مراقبت می کنند!

لج بازی را کنار بگذاریم ، عینک دودی مان را برداریم تا پدیده ها را همانطور که هستند ببینیم!

1-     بهتره برای فهم دقیق تر این آیه ، آیات 90 و 91 سوره انعام را نیز مطالعه کنیم .قرآن در باره بنی اسرائیل و قوم یهود تعبیرات شگفت انگیزی دارد. یکی از ویژه های  بارز این مردمان زرنگ! (به قول خودشان) تحریف و کتمان و پوشیده داشتن حقایق بوده و هست. در رفتار شناسی آنان به عوامل گوناگونی برمی خوریم .مثلا حسادت، کینه توزی ، دنیاگرایی شدید و افراطی موجب شده است روز روشن را انکار کنند و همه چیز را به گونه ای که هوا و هوسشان فرمان می دهد ببینند و جلوه دهند.آنها با این که تورات موسی را در میان خود داشتند برای حفظ جایگاه اعتباری و پوشالی خویش و حسد ورزی بر این که پیامبر خاتم از نسل بنی اسرائیل نیست به ترور شخصیتی پیامبر اسلام(ص) پرداختند و با هدف ودور کردن عموم مردم تشنه ی حقیقت از روی لجبازی و دشمنی شدید سرسختانه می گفتند:"خداوند چیزی(کتابی) برای (هدایت)بشر نفرستاده است!" الله اکبر

2-     این گروه شبهه  و مسئله ی علمی ندارند مشکل آنها ندانستن و جهل نیست.آنان دچار شهوت عملی و اسیر نفس اماره و پیاده نظام ابلیس  هستند .آنان اصل را بر پیروی از امیال نفسانی و غرایز حیوانی وشیطان قرار داده و بر این مبنا می اندیشند و حقوق و تکالیف بشری و خدایی را مصادره می کنند.بنابر این بحث علمی و منطقی با آنها به جایی نمی رسد(ذَرْهُمْ فى خَوْضِهِمْ یَلْعَبُونَ - آنها را رها کن که در بیهوده ‏گویى خود بازى کنند.) این گروه دشمنان جان خویشند و سامان برانداز جان و مال و زندگی انسان ها و تنها راه درافتادن با آنان و دربند کشیدنشان آن است که دنیای سراسر لذت آنان را شور و تلخ کنی و دنیارا در برابر چشمانشان تاریک گردانی.

3-     برای حل شبهات و مسائل زندگی و در امان ماندن از کید و مکر و وسوسه و نیرنگ ابلیس و لشکر پیدا و پنهان وی تنها راه مطمئن پیروی از قرآن عزیز است . کتابی آسمانی که بر اساس آیه 92 سوره انعام ، از سوی رب العالمین برای سلامت زندگی انسان در اختیارش گزارده شده است وبرای زندگی امروز و فردای مومنان خویش همه اش خیر و برکت (1)و خوشبختی است .و کدام خیر و برکت ارزنده تر از هدایت، عبرت، شفا، رشد، عزّت ( وَهَذَا کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ) و در حقیقت نسخه کمال یافته کتاب های پیامبران پیشین است که آن کتب آسمانی(تحریف نشده) را در زیر پر وبال خویش گرفته وآنها را مورد حمایت قرار می دهد(مُصَدِّقُ الَّذِی بَینَ یدَیهِ)

4-      آیه بیانگر وحدت و همسویی همه ی پیامبران و کتب آسمانی در اصول واهداف وآرمان ها دارد.(جان گرگان و سگان از هم جداست- متحد جان های شیران خداست) و ویژگی بارز رسولان الهی و مردان خدا این است که اگر همه در یک جا گرد هم آیند یکدیگر را نفی نمی کنند و با هم به ستیزه بر نمی خیزند.

5-     هدف غایی و کلان قرآن هدایت انسان به صراط مستقیم و رهنمون کردن او به خوبی ها و سعادتمندی است. اما برای تحقق این هدف آرمانی و بزرگ از اهداف دیگری نیز سخن به میان می آورد. از جمله آن اهداف این است که مردم را از بیراهه روی و هلاکت بیم دهد.( وَلِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا )صاحب تفسیر نور در تفسیر آیه به نکته مهمی اشار می کند. جناب آقای قرائتی می گوید" با آنکه انبیاء مبشّران هدایت و نجاتند، ولى چون دفع ضرر مقدّم بر جلب منغعت است و نیاز روحى انسان به انذار بیشتر است، در قرآن کلمه «نذیر» و مشتقّات آن، بیش از «بشیر» و مشتّقات آن به کار رفته است."

6-     و اما یک نکته بسیار مهم مدیریتی در مهندسی تبلیغ از آیه شریفه می فهمیم و آن لزوم اولویت دادن به نقاط مرکزى و محورى در تبلیغ و انجام فعالیت های فرهنگی است..( وَلِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا )(2)

7-     در راهبرد پیامبر عزیز (ص)برای دعوت مردم به اسلام سه مرحله دیده می شود.که بسیار اصولی و منطقی است.

الف- دعوت خویشاوندان و نزدیکان خود به پذیرش دعوت(وانذر عشیرتک الاقربین)

ب- دعوت از مردم مکه و دیگر مردمان اطراف آن سامان (آیه مورد بحث)

ج – دعوت جهانی با نوشتن نامه و اعزام سفیران به کشورهای مهم (لأنذرکم به و من بلغ)

و این روش همواره می تواند الگوی مناسبی برای دستگاههای فرهنگی و مبلغین دینی باشد.

8-     نخست باید معاد را باور داشت تا فروتنانه سر بر آستان قرآن فرود آورد . چرا که باور معاد و عقیده مندی انسان به ادامه را تا رسیدن به مقصد تعیین شده از سوی خداوند مبتنی بر استدلال عقلی است و قرآن و روایات ابزار باروری و رشد اندیشه و خرد آدمی است . و یکی از مشکلات اساسی قرآن ستیزان نداشتن باور ریشه ای به اصل معاد و جهان دیگر است.( وَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ یُؤْمِنُونَ بِه)

9-     تحکیم بنیان هاى عقیدتى مردم به قرآن و اسلام و رویکرد درست به اقامه نماز در پرتو تقویت ایمان آنان به آخرت میسر است.

10- ارتباط معنادار با خداوند رب العالمین در قالب "اقامه هدفمند نماز " نیز ریشه در آخرت گرایی و معاد باوری انسان مومن دارد. هرچقدر ایمان به آخرت در انسان مومن قوی تر و پایدارتر باشد توجه و اهتمام او بر حفظ و مراقبت از نماز و دستاوردهای آن بیشتر و محکمتر است.

11- مراقبت و محافظت(3) بر نماز از ویژگیهاى مؤمنان به قرآن است.

12- نماز نشانه عملى بارز مسلمان بودن در صدر اسلام بوده است.

پانوشت:

(1)«برکة» یعنى رشد و فزونى (لسان العرب) و «مبارک» چیزى است که در آن فزونى باشد. (مفردات راغب).

(2)کاربرد کلمه «ام القرى» به صورت توصیفى براى مکه، که در عین حال عنایت به دیگر شهرها و نقاط نیز هست، مضافاً بر الحاق «من حولها» که شامل تمامى نقاط دیگر مى شود، بیانگر دعوت اسلام و قرآن براى همه مردم زمین و در تمام نقاط است.

(3)محافظت و مواظبت بر نماز به معناى اهتمام به نمازوبه حدود و احکام آن مى ‏باشد. از بارزترین احکام نماز، مقیّد بودن به‏ وقت نماز است و لذا در تفسیر عیّاشى از امام صادق ‏علیه السلام روایت کرده است: «منظور از محافظت بر نماز، اقبال و روآوردن به نمازومواظبت بر وقت آن است تا انسان از آن غافل نشود و چیز دیگرى او را به‏خود مشغول نگرداند.»

سید13/5/93

مرا به خیر تو امید نیست شر مرسان!

بی شک یکی از رسالت های مهم و انکارناپذیر مدیران در نظام اسلامی ترویج و گسترش و پاسداشت ارزش های ناب اسلامی از قبیل اقامه نماز،حجاب و عفاف و بزرگداشت دیگر شعائر اصیل دینی است.و روسای جمهوری بر این موضوع سوگند یاد می کنند و به تبع همه مدیران که از طرف ایشان مستقیما به عنوان وزیر و روءسای سازمان ها منصوب می شوند یا غیر مستقیم به عنوان معاون یا مدیر به مسئولیت گمارده می شوند باید وفادار به این سوگند با شند.

 از قصه قسم و سوگند هم که بگذریم هر مسلمانی به حکم فرمانبری از کتاب الهی و سنت نبوی و پیشوایان معصوم علیهم السلام باید درگفتار و رفتار در تقید به دین و فرهنگ سازی آموزه های دینی به اندازه توانایی خویش کوشش کند.

همه می دانیم که مدیران در سازمان نقش الگویی دارند و هنجار و ناهنجار آنان به عنوان  فرهنگ سازمانی در میان کارکنان به رفتار تبدیل می شود. وقتی بزرگ خانواده بریز و پاش می کند کارمند اگر بتواند چرا نکند؟! پدر خانواده اگر در مراودات و روابط خویش عفت کلام و رفتار را رعایت نکند ، به طور طبیعی فرزندان اینگونه عمل خواهند کرد .مدیر و بزرگ سازمانی که به حضور در نمازجماعت اداره خودش بی اعتنا باشد و بی توجه به برنامه ها وشعائر مذهبی باشد به تدریج همکاران او نیز بی توجه خواهند شد.آری کوچکترین گفتار و رفتار یک مدیر باید بسیار حساب شده باشد.

دوست بزرگواری که در یکی از سازمان های زیر پوشش وزارتخانه "صنعت و معدن و تجارت" کار می کند می گفت: تهویه اتاق های محل کارمان درست کار نمی کند گاهی گرمای اتاق ها طاقت فرسا می شود به گونه ای که برای همکاران به خصوص همکاران خواهر ما غیر قابل تحمل می شود. به مناسبت شرکت در جلسه ای به حضور معاون محترم وزیر و رئیس سازمان مان که تقریبا همیشه درب اتاق ایشان به روی کارکنان بسته است، رسیدیم. در پایان جلسه وقتی که از اتاق ایشان بیرون می آمدیم یکی از رئیس گروهها که از خانوم های همکار هستند موضوع خرابی تهویه را به جناب معاون گوشزد کردند. ایشان نگاهی به این خانوم و نگاهی به معاون خودشان کرده و فرمودند: می بینید، خانوما با این "چادر چاقچور"می خوان گرمشون نباشه! از لحن تمسخرآمیز آقای رئیس سازمان به این همکار خواهرمان خیلی برخورد و به شدت از کنایه و طعن این معاون محترم ناراحت شد . غرولند کنان می گفت: چرا یه موضوع کاری رو به حجاب و چادر خانوما ربط میدن.!

مطمئنا این پاسخ از سوی یک مدیر ارشد که پس از کسب شایستگی ها و تجربیات در این منصب قرار گرفته تنها از روی مزاح و شوخی نبوده است که البته در پشت پرده هر شوخی اندیشه ای جدی نهفته است.!

و صد البته می شد به گونه ای دیگر نیز به این پرسش گر محترم- که خود نیز یک مسئول است- پاسخ بدهند که ، موجب این برداشت و ذهنیت برای کارکنان نشود.

واقعا وقتی نوع نگاه مدیران ارشد نظام نسبت به  مقوله چادر و حجاب  این گونه باشد . از جوانانی که شناخت عمیقی از فرهنگ اصیل اسلامی ندارند چه انتظاری باید داشت.! انتظار پیوست فرهنگی داشتن در ارائه و اجرای برنامه ها، اقامه کامل و تمام نماز در تشکیلات، شکوفایی و رشد اخلاقی و دینی در سازمان و.... ازبرخی مسئولان آب درهاون کوبیدن است.

به نظر نگارنده با این نوع نگرش ها ی تکنوکراتی و ابزاری اصلا نیازی به سرمایه گذاری های میلیاردی از سوی بیگانگان برای القا و ایجاد تفکرات و اندیشه های سکولاری نیست.

مدیرعزیز ! برای نشان دادن التزام به ارزش ها لازم نیست سینه چاک کنید و داد سخن بدهید. به عمل کار برآید به سخندانی و سخنرانی نیست. گاه اگر سکوت کنید و در فشانی نکنید فطرت سالم جوانان جامعه همچنان الهی می ماند. "مرا به خیر تو امید نیست شر مرسان" و خیربرای بسیاری از ما برای فراری ندادن دیگران از آغوش مهر و رحمت الهی سکوت است سکوت."

سید31/5/93

امام جماعت مسجد محله مون نمازش رو خیلی محزون میخونه.(چیزی شبیه حالت گریه)به گونه ای که بسیاری از ما ها این شکل خوندن رو به خصوص که یه خورده طولانی تر هم میشه نمی پسندیم.!

بعد از نماز همینطور که به محل کارمون برمی گشتیم یکی از دوستان (برچسب روشنفکر نمی زنم) خوبم که برای اولین بارپشت سر این آقا نمازمی خوند گفت: باید یه فکری به حال این آقا بکنین!

گفتم چطور:

گفت: خیلی افسرده است.!! نمازخونها رو هم افسرده می کنه.!

حدس زدم روش خوندن نماز این بنده خدا براش مساله شده .

چون قبلا هم در باره ش بین همکارا حرفایی زده شده بود.گفتم چطور ،برای اینکه نماز رو محزون و غمگین میخونه؟!

گفتم :تا به حال نماز خوندن آیت الله بهجت رو  از تلویزیون ندیدید؟نماز ایشون رو چه میگید؟ نماز ایشون هم که به جماعت بود.تنها یک "ایاک نعبد" ایشون رو می برد به یه عالم دیگه.

حرفی زد که شنیدنش برام خیلی سنگین و ناراحت کننده بود.واقعا چقده راحت نظر میدیم و داوری می کنیم اون هم داوری در باره موضوعاتی که به حالات درونی افراد بستگی داره و کشفش با ابزار حسی ، اونهم در یه برخورد بسیار سخته.

گفت: مگه  عمل آقای بهجت معیار و ملاک برای تشخیص  افسردگی و غیر افسردگی آدماس.( چیزی با این مضمون)جل الخالق! *احتمال دادم که خودشم فهمیدبی تامل حرفی رو زده.چه میشه گفت، "ذالک مبلغهم من العلم." گاهی وقتها با جهان بینی مادی و سکولار و با واژه های برگرفته از دانش ترجمه ای غربی ها می خواهیم رفتارهای دینی را تعریف و تبیین کنیم.

      اصلا معنا شناسی افسردگی در ادبیات و فرهنگ اسلامی چیست؟

     با چه معیار و ملاکی به کسی که با توجه به پیام های متعالی ابوحمزه و مجیر از خود بی خود میشه و ناخودگاه زمزمه و نجوایش به گریه های جانسوز تبدیل میشه و در اوج نگرانی وضع نابسامان خودش در برابر خالق خویش ساعت ها سر به سجده میگذاره ، افسرده می گوییم.

     افسردگی در قاموس ما هم اینه که زانوی غم و غصه بغل کنی وآن چنان فکر و ذهنت درگیر موهومات زندگی بشه که زندگیت رو مختل بکنه و هیچ روزنه ای برای برون رفت از مشکل رو جلوی چشمت نبینی وبا واقعیت ها آن گونه که بایسته است مواجه و روبرو نشی.! به قول آقایون فرد دو قطبی بشه. معاذ الله که مومن واقعی به مبدا و معاد مدیریت زندگی از دستش که توفیق و نصرت الهی همراهشه خارج بشه.

     چرا ما آدما خودمون رو معیار درستی و نادرستی رفتار و باورهای دیگران می دونیم.؟!

     به راستی چه عوامل درونی و بیرونی موجب  یک چنین تصویر یاباور و فهمی از بزرگان دینی در ذهنمون نقش ببنده.؟!

     اگه روش (محزون) نماز خوندن یه مرجع تقلید و یک اسلام شناس عارف و وارسته رو افسردگی بدونیم پس نشاط و شادابی رو چگونه میشه تعریف کرد.

     کارپاکان را قیاس از خود مگیر... گرچه آید در نبشته شیر، شیر

     ما در پذیرش فردی به عنوان پیش نماز کاملا آزادیم . هرجای نماز خواستیم می توانیم بدون به هم زدن صورت نماز ، نیت فرادی کنیم و نمازمون را ادامه بدیم. آیا بهتر نیست به جای بر چسب زدن افسردگی به یک برادر دینی به وظیفه و تکلیف دینی خودمون عمل کنیم!

     چرا به جای این که ما خودمون را بالا بکشیم و به سقف برسونیم دنبال پایین کشیدن دیگران هستیم. واقعا اگه ادم یه خورده ذهن شلوغ کارش رو  کنترل کنه و به مفاهیم نماز فکر کنه به این نتیجه نخواهد رسید که اگر اجازه فریاد زدن هم به او داده می شد ، جای آن بود که از این بندگی های بیزنسی با خدا نعره بکشد.

     آری در نماز جماعت باید امام مراعات حال همراهان خودش رو بکنه. و نماز رو خیلی طولانی نکنه اما این یکی با لحن زیبا بخونه یا حداقل مخارج حروف رو رعایت بکنه، حمد و سوره رو با ترتیل بخونه با به صورت تحدیر و تندخونی. جملات نماز رو حزن انگیز یا نشاط انگیز بخونه اموری نیستند که مورد ایراد و اشکال باشند.

     اگر یک صدم مطالعات و دانش افزایی مون در امور مادی به مطالعه در باره دینمون بپردازیم زاویه دید و نگرشمون یه جور دیگه ای خواهد بود. ودرنتیجه به برخی از گناهان آلوده نخواهیم شد.

     خلاصه کنم برادر! دین فهمی چندان آسان نیست تا چه برسه به دینداری و تدین!

     برای نجات از وسوسه ها و الهامات ابلیس و دارو دسته ش از نماز کمک می گیریم  و در این راه استقامت  می ورزیم که فرمود:" یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ "153/بقره

همراه با نماز در آیینه قران(برداشنی ازآیات 71و72 سوره انعام)

قُلْ أَنَدْعُواْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنْفَعُنَا وَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى‏ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَینَا اللَّهُ کَالَّذِى اسْتَهْوَتْهُ الشَّیَطِینُ فِى الْأَرْضِ حَیْرَانَ لَهُ أَصْحَبٌ یَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى‏ ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى‏ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَلَمِینَ* وَأَنْ أَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِی إِلَیهِ تُحْشَرُونَ(الأنعام71/72)

(ای رسول ما به مشرکین)بگو: آیا غیر خداوند، چیزى را بخوانیم که سود و زیانى براى ما ندارد و پس از آنکه خداوند هدایتمان کرد، به عقب باز گشته (و کافر) شویم؟ همچون کسى که شیاطین او را در زمین از راه به در برده‏اند و سرگردان مانده است در حالى که براى او یارانى (دلسوز) است که او را به هدایت دعوت کرده (و مى‏گویند:) نزد ما بیا (و حقّ را بپذیر ولى او گوشش بدهکار نیست). بگو هدایتى که از سوى خدا باشد هدایت واقعى است و ما مأموریم که براى خداى جهانیان تسلیم باشیم. * و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.»

یکی از غرایز قوی در انسان سود طلبی و گریز از زیان و ضرر است و همواره برای تامین آن در زندگی در جستجوی منبعی است که بتواند پاسخ کافی و یا حداکثری از آن بگیرد و در پناه آن زندگی بی دغدغه و سراسر آسایش و ارامشی داشته باشد.آیات 71و72 سوره انعام انسان راهنمایی می کند تا آن منبع را درست بشناسد. و در سراب جهل و غرور و خودپسندی همچنان تشنه نماند و به هلاکت نیفتد.

با اندکی دقت در آیات 71و72 سوره انعام در می یابیم که:

1. کسانی که برای پاسخگویی کامل و ماندگار به غریزه منفعت طلبی و دفع خطرات یقینی و احتمالی دنبال پدیده های طبیعی و آفریده های خداوند می روند مرتجع و عقب مانده هستند. چرا که جز خداوند، هیچ جنبنده ای توانایی پاسخ مناسب به نیازهای حقیقی و واقعی انسان را ندارد.
2. با وجود عقل و فطرت الهی در انسان و فرستادن پیامبران که همگی ابزار راهبری انسان برای برخورداری از یک زندگی آرام وسالم است دنبال طرح و نقشه و مسیر دیگران بودن برای کشف حقیقت زندگی ، واپسگرایی محض است که جز حیرت و تردید و سرگردانی در زندگی دستاوردی ندارد.
3. هیچ آدمی بدون باید و نباید و قانون برای زندگی کردن نیست. کسی که دل و جان به تسلیم الهی ندهد قطعا بندگی شیاطین (جنی و انسی)خواهد کرد. و پیروی ابلیس جز سرگردانی ارمغانی به دنبال ندارد.
4. آرامش و تمرکز و رشد در تسلیم بودن در مقابل رب العالمین است. و گیجی و حیرت در دنباله روی الهه های گوناگون بی جان و جاندار و هوی نفس.
5. ناتوانی معبود های دروغین در رتق و فتق امور خودشون نشانه بی خردی پرستش آنهاست.
6. تنها پرستش الله تعالی سزاوار و شایسته انسان است چرا که زمام نفع و ضرر آدمی تنها در اختیار خداوند یکتاست.
7. ارتداد و بازگشت از حق (دین کامل الهی) موجب کشمکش و اضطراب درونی و از بین رفتن آرامش واقعی انسان است و چنین کسی بنا به فرموده قرآن در وادی تاریک حیرت رها شده و دست وپا می زند. آنان دیوانگانی هستند که به دور می خویش می گردند و راه به مقصد نمی برند.
8. اقامه نماز جلوه ای از تسلیم خدا و پروردگار هستی است و گردن نهادن به آن نشانه ی مسلمانی است.

نکته بسیار مهم:

• به راستی چر ا از میان هزاران حکم دینی بلا فاصله پس از طرح مساله تسلیم در برابر رب العالمین موضوع نماز را مطرح می فرماید "وان اقیموا الصلا? "؟یادکردن نماز از بین عبادات دیگرجز این نیست که گویای نقش ارزنده و بی بدیل نماز در زندگی ادمی و جایگاه ویژه آن در مجموعه دین دارد.
• اقامه نماز، تقوای الهی،معاد باوری سه عنصر ناگسستنی در سبک زندگی مومنانه یعنی همان تسلیم خدا بودن است.(نمازی که موجب خود مدیریتی نشود و ادمی را دربرابر حرام و حلال الهی راهبری نکند و تنها به یک عادت تبدیل شود به مرور خاصیت خود را ازدست خواهد داد .)
• تقوا ( خویشتن داری در برابر زشتی ها ) و اقامه نماز جلوه های رفتاری و بیرونی "تسلیم" هستند. تسلیم حالتی درونی و قلبی است که خروجی و برون داد آن اقامه نماز و تقوی است.
• اقامه نماز و تقوای الهی و تسلیم در برابر امر و نهی الهی نشانه راهیابی انسان مومن است.(اگر می خواهیم ببینیم در راه حق داریم باید ببینیم  میزان دلبستگی و دلدادگی ما به نماز مورد پسند پیامیر چقدراست!